Saz ailesinin özellikli çalgılarından bir tanesidir bağlama. Türklere ait bir çalgı olup Türk Halk Müziğinin mızrapla çalınan telli sazlarındandır. Eski adı kopuz olan bağlama özellikle halk ozanları tarafından çalınmıştır.

Mızraplı sazların atası olarak bilinen Kopuz, Türklerin en eski sazlarından biridir. En az 1500 yıl kullanılmış olan bu ünlü mızraplı saz, bugün yerini Anadolu’da bağlama ve ailesi sazlarına bırakmış olmakla beraber, Orta Asya ve Sibirya Türkleri tarafından halen kullanılmaktadır Kopuz.

Bağlama yapım itibariyle sert ve zamanla şekil değiştirmeyen ağaçlardan yapılır. Bu ağaçları; Dut, Gürgen, Kestane, Ardıç, Karaagaç, Ceviz, Ladin, Nar gibi ağaçlar diye adlandırabiliriz. Birde yaprak bağlama vardır ki bu bağlama türlerinde oyma bağlamalarda kullanılan ağaçların yanısıra bir çok ağaç türüde kullanılabilir. Yaprak bağlama yapımında çesitli nakışlı işlemeler kullanılır. Bağlamanın göğüs kısmı ise akustiği daha güzel elde etmek için Köknar, Çam, Ladin ağaçlardan yapılır. Sap kısmı için ise Gürgen, Ak Gürgen, Ardıç veya Ceviz gibi sert ağaçlar kullanılır.

Bağlamanın ses sahası 2,5 oktav (Do-Re-Mi-Fa-Sol-La-Si) olup, ses tablosu üzerine yapıştırılan ilave perdeler ile ses sahası 3 oktava kadarda çıkartılabilir. 17 ila 24 perdesi vardır. Meydan sazından bir oktav, Divan sazından beş ses daha tizdir. 6 ila 9 tel kullanılır. Tellerin alt grupta bir tane, üst grupta bir tane olmak üzere iki Bam Teli kullanılır, diğerleri ise metal tellerdir.

Bağlama tellerinin çesitli seslere göre ayarlanmasına düzen diyoruz. Düzenler bir ezginin bağlamadaki gerek tavır ve gerekse çalınış özelliğini ifade eder. Aynı ezgiyi başka bir düzenle icra edebileceğimiz halde esasen ahengi değişir. Bazı ozanlarımız kendilerine göre düzenler kullanmışlardır. Zaten düzen adının bir kısmının ozanlarımızı isimlerini aldığını görmekteyiz. Bağlama düzenlerini 7 ayrı düzene ayırabiliriz;

• Normal düzen (Bozuk yada Kara düzende denilir)
• Bağlama düzeni
• Misket düzeni
• Fidayda düzeni
• Müstezad düzeni
• Abdal Düzeni
• Cura Düzeni

Bağlamanın birde elektro türü vardır. Göğsüne takılan manyetik aracılığı ile ses cihazına takıldığında istenilen düzeyde sesi yükseltir. Ancak ses otantik değildir. Metalik bir ses vermektedir. Bazende bu bağlama türü günümüzde halk müziğinin yanısıra sanat müziği, hafif müzik, özgün müzik, Arabesk müzik türlerinde zaman zaman kullanılmaktadır. Ancak Türk Halk müziğinin resmi topluluklarının kullandığı otantik düz bağlamadır.

Kısacası bağlama için Türk Halk Müziğinin değişmezi diyebiliyoruz. Bu otantik enstrumanı çalmaya ne dersiniz. “HAYDİ OTANTİK ENSTRUMANIMIZ BAĞLAMAYI NOTALARLA ÖGRENMEYE” diyoruz!